دکتر عباس ملکی
همه پیشبینیهایی که تاکنون درباره سیاست خارجه ترامپ شده است، با احتمال و عدم قطعیت روبروست. دلیل آن هم این است که ما سابقهای از کار سیاست خارجی ترامپ نداریم. ولی میشود حدسهایی زد. من خیلی امیدوار هستم که دوره آقای ترامپ به دوره آقای ریگان نزدیک شود. ریگان یک هنرپیشه دست دوم بود و رأیآوردن او هم به دلیل تمایل مردم به تغییر رخ داد.
ریگان در سال ۱۹۸۶ قیمت نفت را از ۴۵ دلار به ١٠ دلار رساند و به دو پیمان استراتژیک با اتحاد شوروی دست پیدا کرد. به نظر من راز موفقیت آقای ریگان این بود که میگفت من به همهچیز آگاهی ندارم، پس نیازمند مشاورانی هستم. او مشاوران و وزرایی انتخاب کرد و میگفت هرچه شما بگویید. حتی نقل شده که برخی از متنهایی که برای او مینوشتند، نمیتوانست درست از روی کاغذ بخواند، ولی چون به مشاورانش اعتماد کرد، توانست موفق شود.
ترامپ چنین نشانههایی را دارد. مثلا در جریان انتخابات خانوادهاش بسیار جلو بودند تا وقتی که رأی آورد و الان دیگر نیستند. حتی الان نمیخواهند به کاخ سفید بروند. این یعنی من به عنصر خانواده برای کسب رأی نیاز داشتم، ولی برای یک کار جدی نیازمند کسانی هستم که به من کمک کنند و این کار با جریان انتخابات متفاوت است. نکته دوم اینکه به نظر میرسد برمبنای نظریاتش عمل میکند. به نظر میرسد ترامپ و کابینه او به تکیهکردن بر ظرفیتها و تواناییهای آمریکا بیشتر گرایش دارند تا حفاظت از لایه اوزن و تغییرات اقلیمی.
دوره ترامپ بدتر از دوره اوباما برای ایران نخواهد بود. وزرایی که تا به حال پیشنهاد شدهاند، بهویژه آنهایی که به گونهای با موضوع ایران مرتبط هستند، تقریبا همه مواضع منفی علیه ایران دارند. اما ما نمیتوانیم نظرات وزرای آقای ترامپ را عوض کنیم، ولی هر موضوع سیاسی حداقل دو طرف دارد. ما باید کارهایی انجام دهیم. نظارهگربودن و گفتن این جمله که ترامپ ضدایرانی است، مشکلی از ما حل نمیکند. من اگر جای سیاستمداران داخلی بودم، موضوع ایران را به بالای فهرست آقای ترامپ منتقل نمیکردم؛ یعنی کارهای حساسیتزا انجام نمیدادم. این فرد الان فهرستی از موضوعات خودش با مشاوران و بهویژه معاونش دارد؛ برای مثال موضوع روابط با اروپا، مسئله چین، همین اکتشافات نقاط جدید نفت و گاز در آمریکا، مسئله بیکاری، مهاجران و... . از اینها یک فهرست دارد و در ذهن او این وجود دارد که به اینها فکر کند. به نظرم موضوع ایران الان شاید در رده بیستم باشد. پس گام اول این است که ما کاری نکنیم که این موضوع از رتبه بیستم به رتبه دوم یا سوم بیاید؛ چون دراینباره خاص هرچه آقای ترامپ و مشاوران او پختهتر شوند، به نفع ماست. یعنی با واقعیات آشنا شوند.